6
Kitay Yēēsu ꞉biikaab saang'nyii 
(Mataayo 13:53-58) 
 1 Nto lētuunoo, kung'eetee ꞉Yēēsu yooto ākoo rubiikyii ankooyeey Nāāsārēēt wōloo kinērēē.  2 Yu ki bēsyēētaab *Sabaato, kuwo *kōōtaab saayeet ānkōōnēētiis. Kiilat ꞉biiko tukul chēē kiyēbchi yiit ng'aleechaa ānkulē, “Kinyoorta ānō ꞉chiichi ng'aleechu? Ng'oomnān nee ꞉nyēē /kikiikoochi chiichi? Kāāmuukēy nee ꞉chēē boonto ꞉inee sukuyēyē ng'al chēbo kwōng'uut? Yoowa. 7:15  3 Ntēē kiinkētē chiichi! Mā kāātoong'iintēēt wēēroo bo Maaryaa? Mbo ng'eetaabkaamet oob ꞉Yāākōbō, Yōōsē, Yuuta ākoo Simōōni? Mā mbo cheebkaamet chu kēēboontē keey ām yu?” Kunyoo, kitay ꞉bichoo ng'aleekaab Yēēsu. Yoowa. 6:42  4 Kumwoochi ꞉Yēēsu kule, “/Kēēkoonyitē *wōōrkooyoontēētaab Yēyiin, nteenee ‑/mākēēkoonyitēē saang'nyii āmākoonyitē ꞉tilyōōnuutēkyii ākoo mbo biikaab kōōng'waa.” Yoowa. 4:44 
 5-6 Kiilat ꞉Yēēsu, kuuyu kitay ꞉bichoo kōōyēnchi ng'aleekyii. Manaayey ng'al chēē tyaa chēbo kwōng'uut. Kitiinyēē biiko chēē ng'ēri chēē kimnyoontōōs āwunnyēk ānkōōsoob. Yooto, kuwo soong'wēk alak wokōōnēētiis. 
Kiiyookto ꞉Yēēsu rubiikyii taman āk āyēēng' 
(Mataayo 10:5-15; Luuka 9:1-6) 
 7 Nto mii bēsyēēt ake, kukuur ꞉Yēēsu rubiichoo ki taman āk āyēēng' kumāchē kōōyookto kubeetaatee āyēēng' āyēēng', bokwaamtaat ng'ālyoontēētaab Yēyiin. Kumanaaba, kumwoochi ꞉Yēēsu kule, “Kāākōōnook kāāmuukēywēēk ōbēbēētē tāmirmirook chēē miyootēch kung'ēētyēē biiko.”  8-9 Kumwoochi subak kule, “Kunam ꞉chii kirōknyii. ‑Moonam āmnyoo, lool, beesyaa, sira nto mbo kwēyōōn.  10 Yoo kataachaak ꞉chiito ake ām kanyii, ōbuur kayaata ākoy ōng'ēētyēē saang'aata.  11 Nto yoo koobe saang'ta ake amataachaak ꞉biiko ankutay kukas kiyēē ōmwooyē, olelekte tēērtit ām kwēyōōnikwook kōōboorchi kule tākōōbuurto ng'ōōkisng'waa, nto yityo, ōbēēchi keey.” 
 12 Kibokwoomchinoot ꞉rubiichoo biiko kuweeksee miyootyēēt.  13 Kiibēbēēto tāmirmirook chēē miyootēch chēē chaang', ankooyiilee mwaayta biiko chēē chaang' choo kimnyoontōōs ānkōōsoob. Yāāk. 5:14 
Kyaam mēt ꞉Ērōōtē kule ki ng'oo ꞉Yēēsu 
(Mataayo 14:1-12; Luuka 9:7-9) 
 14 King'alaalee ꞉biiko chēē chaang' Yēēsu kut kuyityi Bāytooyiintēēt *Ērōōtē ꞉ng'aleechaa. Kimwooyē ꞉biiko alake kule, “Kaakung'eetee ꞉Bātisāniintēēt Yoowaana meet, suku inee ꞉nyi mii kuyēyē ng'aleechu /kiilātē tukul.”  15 Kulē ꞉alake, “Acha! Wōōrkooyoontēēt *Eliiya ꞉nyi nyēē kāākōōyēēw.” Nto alak kumwooyē kule, “Wōōrkooyoontēētaab Yēyiin ꞉nyi nyēē kerkeey āk *wōōrkooyik choo kibo kēny.” Māārkō 8:28 Luuka 7:16 
 16 Yu kakas ꞉Ērōōtē kuu nyooto, kumwooy kule, “Ākoo kookung'eetee ꞉Yoowaana meet, chiichoo kyāāchwēntooy mētit!”  17-18 Kimwooy ꞉Ērōōtē kuu nyooto, kuuyu ki inee ꞉nyi kibākāchē Yoowaana. Nto wōlēē kichōōnto ꞉meetaab Yoowaana kimii kule: Kiboonto ꞉Ērōōtē ng'eetaabkaamet nyēē /kikēēkuurēē Filibō. Kitinyē ꞉Filibō koorkēēt nyēē /kikēēkuurēē Erootyaa. Kung'eet ꞉Ērōōtē koomut koorkoonoo kutākusobē ꞉Filibō. Yu kakas ꞉Yoowaana kiyēē kiyey ꞉Ērōōtē, kutuukyi kule, “Makaraam kōōnti ꞉chii koorkēētaab ng'eetaabkaamet, yoo tākusobē ꞉nyiin.” Yu kāmwooy ꞉Yoowaana kuu nyooto, kunam ꞉Ērōōtē ankukerta kō. Luuka 3:19-20; Chuy. 20:14; Laawi. 18:16; 20:21  19 Kiwēch ꞉Erootyaa Yoowaana kut kumach mbo kule /keebakach nteenee kimēēmuuchāktōōs.  20 Kiiywēyē ꞉Ērōōtē Yoowaana, kuuyu ki chii ꞉Yoowaana nyēbo man, ānki churtaat. Ānkoo kiiyiimē mēt Ērōōtē ꞉ng'aleekaab Yoowaana, kitākuyēbchinē yiit kiyēē kimwooyē. 
 21 Nto mii bēsyēēt ake, kunyākyi Erootyaa ꞉bārooyinto. Kiyey ꞉Ērōōtē saakweet nyēē king'ērēkyinēē bēsyēēt nyēē /kikēēsichēē. Kikuur ꞉Ērōōtē biikyii chēē wōōyēch. Kikuur mbo kāāntōōyikaab lukēētaab booryēēt ākoo biiko alak chēē kitookunootiin ām Kalilaaya. 
 22-23 Kichō ꞉chēēbtaab Erootyaa ānkutuumēē yooto koong'ereech Ērōōtē āk tāyēēkyii. Kōōwoolchi keey ꞉Ērōōtē kule, “Ātuwēnēēniing' kiy ake tukul nyēē imāchē kubo ng'erekweekyuu ām wōlēē kēētuumtē! Ānkoo yoo imāchē kereeryaanteetaab tukuuk tukul chēē āboontē, ākōōniing'!” Eesta 5:3 
 24 Yu kakas ꞉chēēboo kuu nyoo, kuwo wōlēē mii ꞉kaamet ankuteebee kule, “Moomo, waamwaayte /kēētuwēnēēnoo nee?” Kukētyi ꞉kaamet kule, “/Kēēkōōning' mētitaab Bātisāniintēēt Yoowaana.”  25 Kooyeey ꞉chēēbi areet akeenke wōlēē mii ꞉Ērōōtē ānkumwooy kule, “Āmāchē ikōōnoo mētitaab Yoowaana /kēēyibunēē kibseesweet areet akeenke!”  26 Kuteryekta ꞉mukuulēytaab Ērōōtē. Nteenee kuuyu kikiikoowaal keey ām taayeetaab tāyēēkyii, kuchāmchiin.  27 Kōōyookto ꞉Ērōōtē riibiintēēnyii kuwo wōloo /kikeekerta Yoowaana wokuchwen kaatit ānkuyib mētit.  28 Kuyibunēē ꞉nyoo mētoo kibseesweet ānkōōkoochi chēēbi. Kunam ꞉chēēboo ānkuyibchi kaamet. 
 29 Yu kakas ꞉rubiikaab Yoowaana kule kaakume, bokumuy. 
Kibay ꞉Yēēsu biiko chēē kikēēytēē kisyēērōōk muut 
(Mataayo 14:13-21; Luuka 9:10-17; Yoowaana 6:1-13) 
 30 Yu kēēyēēw ꞉lēbkēēyichoo ki taman āk āyēēng' choo kiiyooktooy ꞉Yēēsu, kumwoochi inee kiyēē kibokuyey āk nyēē kiineet. Luuka 10:17 
 31 Yooto tukul kiiliichinē keey biiko chēē chaang' Yēēsu kut kimāmii ꞉bārooyinto nyēē kyoomiisyēē āk rubiikyii. Kumwoochi rubiikyii kule, “Keebe wōlēē mālēēkitēē ꞉chii, subōōmuuny kisich.”  32 Kung'ēētyo ankubeetee mwēēnkēēng'waa kutākyinē keey wōlēē kimālēēkitēē ꞉chii. 
 33 Nto yu kakas ꞉biiko kuwēētii ꞉Yēēsu, kulabat koosaab sakaramteetaab tōōliilēēt kwoolāk taay. Kumii ꞉bichoo kubēētii, kutuuytōōs ākoo biiko alak chēē kiminyē kiriinkōōsyēk choo kimurē ꞉icheek. Kulumchinē ꞉nkicheek baanaa. 
 34 Nto yu kāwokuyit ꞉Yēēsu ākoo rubiikyii komosta nyi kimāchē bokōōmuunyēē, kurēkunēē mwēēng'. Bērē kukas ꞉Yēēsu bichoo kēēruruuch keey kumii kukānyiisyē, kuriiree, kuuyu kikerkeey kēēchiir chēē māboonto ākiin. Kooneet bichooto ng'aleek chēē chaang'. Kāāyiit. 27:17; 1Bāy. 22:17; Ēsēk. 34:5; Māārkō 8:2 
 35 Kumii kwiimēnē ꞉kōōrēēt, kubēēchi Yēēsu ꞉rubiikyii, ānkumwoochi kule, “Nto yu kāākwiimēn, ānkēēmiitē suurkwēēn.  36 Mwoochi bichu kuroot bokucheeng'aat kiyēē kaal sukwaam.”  37 Kukētyi ꞉Yēēsu kule, “Ōkoochi ꞉akweek kiyēē kaam.” Kuwēēkyi ꞉rubiikyii kule, “Imwooyē kule bokyaal mukaatiinek chēē yēmē bichu tukul? Chaang' ꞉beesaanik choo miisin!”  38 Kuteebee ꞉Yēēsu kule, “Ata mukaatiinek chēē ōboontē? Obe bookas.” Bērē bokukas ꞉rubiichoo, kunyōōr mukaatiinek muut āk *burburiinēk āyēēng' baateey.  39 Kumwoochi ꞉Yēēsu rubiikyii kumwoochi biiko kutetaatee keey lukōōsyēk ānkutēbēē ng'wēny yēbo saatyeet.  40 Kutetaatee keey konom konom ām tētuutēk bokol.  41 Kunam ꞉Yēēsu mukaatiinechaa ki muut ākoo burburiinēk āyēēng', kukas barak, ānkubirchi Yēyiin kōōnkōy. Nto yityo, kubcheyaabchey mukaatiinechaa ānkōōkoochi rubiikyii kōōkoochinoot biiko. Kubcheyaabchey nkicheek burburiinēchoo āyēēng' ānkōōkoochi biiko.  42 Kyoomiis ꞉biiko tukul kut kubiyoong'iis.  43 Nto mii yoo, kōōruruuch ꞉rubiik kaatuukanik koonyiit kērēboonik taman āk āyēēng'.  44 Biiko chēē kyaam āmiichu ku ꞉murēnik kisyēērōōk muut. Māārkō 8:1-10 
Kiwēēsyētēē ꞉Yēēsu bēēko barak 
(Mataayo 14:22-33; Yoowaana 6:15-21) 
 45 Yu keewaany ꞉rubiik kōōruruuch kaatuukanik, kumwoochi ꞉Yēēsu kulaany mwēēnkēēt koonto Beetsaayta, kutākōō-āmiisē ꞉inee biiko.  46 Yu kaakuba ꞉biiko, kuwo ꞉Yēēsu lekem ankuwokusaay Yēyiin. Luuka 5:16 
 47 Kutuuyiitu ꞉kōōrēēt, kitākumii ꞉mwēēnkēēt baan, nteenee kimii ꞉Yēēsu nkit lekem.  48 Kiwusē ꞉yoomeet nyēē nyikiis kuchōōnēē taay. Kiinkētē ꞉Yēēsu kule kimii kāwuuyiityi rubiikyii kukwaany bēēko. Nto yu kāng'ēēyēn ꞉kōōrēēt, kuwēēsyētēē bēēko barak kutākyi keey rubiik.  49 Kukaakuriik ꞉Yēēsu, kukas ꞉rubiik. Yooto kulē, “Chii ēē, nto āyiin?” Luuka 24:37  50 Kumuuyo ꞉tukul. Yooto, bakeenke kumwoochi ꞉Yēēsu rubiichoo kule, “‑Mōōmuuyē! Ōkāng'u! Nto yu anii nyoo.”  51 Kulaany ꞉nkinee mwēēnkēēt. Yu kalaany, kuteeman ꞉yoomeet. Kiilat ꞉rubiik miisin, Māārkō 4:39  52 kōōboor kule ānkoo kikiikukas ꞉icheek bāyiisyoonoo bo biiko kisyēērōōk muut, manaakoomuuch kubēēr Yēēsu, ng'ālyoo nyēē tookunoot kule kiwuuyēch ꞉mētēwookwaa. Māārkō 8:16-21 
Kiisoob ꞉Yēēsu biiko ām Keneesareet 
(Mataayo 14:34-36) 
 53 Kumii ꞉Yēēsu ākoo rubiikyii mwēēnkēēt, kutākyi keey Keneesareet. Yu kayit wōlooto, /kiiyyoong'to mwēēnkēēt /ankeerat simeenaata.  54 Yu kārēkunēē mwēēnkoonoo, kōōnkēt ꞉biikaab kōōroonooto Yēēsu areet akeenke.  55 Kulabataatee kōōroonooto tukul kumwaaytaat kule kāākuchō ꞉Yēēsu. Yu kakas ꞉biiko ng'aleechu, /keekalabaan biiko choo kimnyoontōōs ām tiirboosyek kukwa wōlēē kimii ꞉Yēēsu.  56 /Kikiimut choo kimnyoontōōs kukwa sōkōōniinēk ām soong'wēchoo āk kiriinkōōsyēchoo kiwēēsyētēē ꞉Yēēsu. Kisaay ꞉biiko Yēēsu kutiiny ꞉bichoo kimnyoontōōs *maaseek chēbo kotootookaab sireenyii sukusobcho. Kisob ꞉chii ake tukul nyēē kitiiny maaseechaa. Mat. 9:20 
6:2 Yoowa. 7:15
6:3 Yoowa. 6:42
6:4 Yoowa. 4:44
6:13 Yāāk. 5:14
6:15 Māārkō 8:28
6:15 Luuka 7:16
6:17-18 Luuka 3:19-20; Chuy. 20:14; Laawi. 18:16; 20:21
6:22-23 Eesta 5:3
6:30 Luuka 10:17
6:34 Kāāyiit. 27:17; 1Bāy. 22:17; Ēsēk. 34:5; Māārkō 8:2
6:44 Māārkō 8:1-10
6:46 Luuka 5:16
6:49 Luuka 24:37
6:51 Māārkō 4:39
6:52 Māārkō 8:16-21
6:56 Mat. 9:20