4
Re Jesús nuc'utuj ya' cha re jun ixok aj-Samaria 
 1 Re achi'a' fariseos quic'axan che re Jesús c'o más q'uiy vinak re ye'ruban bautizar y más je q'uiy ye'tzake' chij, que chiquivach re vinak re ye'ban bautizar y re ye'tzake' chij re Juan Bautista.✡ Jn 3.26. Y re Ajaf Jesús xunabej ronojel re'.  2 Pero re Jesús man can-ta ja reja' re nibano bautizar quichin re vinak. Xa ja yoj re yoj ru-discípulos re yojbano bautizar.  3 Y re Jesús xel c'a-a chire' pa Judea, roma man nrajo-ta che re achi'a' fariseos ye'yacataj chij, mare' xtzolaj chic jun bey pa Galilea chibil chuka' yoj re yoj ru-discípulos. 
 4 Xa jac'a chin che yojapon pa Galilea, tiene que yojak'ax pa Samaria.  5 Re Jesús y chuka' yoj re yoj ru-discípulos xojapon pa tenemit Sicar. Y re tenemit re' chin re Samaria. Re tenemit Sicar c'o-apo chunakaj re jun juyu' re xuya' re Jacob cha re José re ruc'ajol.  6 Y jac'a chire' c'o-va re jun pozo re rubini'an Pozo de Jacob. Chire' xtz'uye-va-ka re Jesús, roma reja' camas cosnak-pa roma re bey kabanom-pa, y roma chuka' nuban-yan pak'ij.  7-8 Y tak yojbinak yoj re yoj ru-discípulos pa tenemit chulok'ic cosas chin nakataj yoj y re Jesús, chire' chuchi' re pozo xapon jun ixok aj-chire' pa Samaria chulesasic ruya'. Y re Jesús xubij cha re ixok re': Taya' ba' nuya' chin ninkum, xcha'. 
 9 Pero re ixok aj-Samaria xubij cha re Jesús: Rat yat jun israelita, ¿y anchique roma tak nac'utuj aya' chua yen? Man ruc'amon-ta che jun aj-Samaria nuya' ruya' jun israelita, xcha' re ixok. Reja' xubij quire' roma yoj re yoj israelitas y re aj-Samaria✡ 2 R 17.24. can man otz-ta nakatz'at-ki'.✡ Neh 4.1, 2; Lc 9.52, 53; Hch 10.28. 
 10 C'are' re Jesús xubij cha re ixok re': Xe-ta rat ataman andex re nusipaj✡ Is 9.6; 42.6; Ro 8.32; 1 Co 1.30. re Dios, y ataman-ta chuka' anchique re' re nuc'utuj ba' ruya' chava, xa ja-ta rat re yac'utun aya' cha, y reja' nuya-ta aya'✡ Is 12.3; 44.3; Jer 2.13; Zac 14.8; Ap 7.17. re nuya' c'aslen, xcha' re Jesús. 
 11 Y re ixok xubij cha re Jesús: Re pozo naj kejnak-ka, y rat man jun anchok cha nac'am-va-ka re ya'. ¿Anche' nac'am-va re ya' re niyi'o c'aslen re nasuj?  12 Roma chupan re jun pozo re' xuc'am-va ruya' re kamoma' Jacob, re rajc'ual y quichin chuka' nojel re chicop xe'c'ue' quiq'uin. ¿Anche' xtac'am-va re ya' re nasuj? Roma rat manak más ak'ij que chach re kamoma' Jacob, roma nabij che re ya' re nuya' c'aslen man vova-ta nalisaj-va, xcha' re ixok. 
 13 Y re Jesús xubij cha re ixok: Re ye'kumu re ya' re ndel chupan re pozo re', man nak'ax-ta-a re nichake'j quichi'. Xa nic'atzin che niquikum más ya' chin che nich'uch'o-ka ba' re nichake'j quichi'.  14 Jac'a re ye'kumu re ya' re niyi'o c'aslen re ninya' yen✡ Jn 10.10; Ro 5.21; 6.23. chique, xtuban chique che man chic xtichake'j-ta quichi'. Xa can xtuban chique che quiq'uin reje' nalax-va re ya' re',✡ Jn 7.38. y can ancha'l nuban re ya' anche' ndel-va-pa, can quire' xtuban re quic'aslen re man xtiq'uis-ta. 
 15 Y re ixok can jare' xubij cha re Jesús: Taya' c'a✡ Jn 6.34. re ya' re' chua yen, chin quire' man jun bey chic xtichake'j nuchi', y chin che man chic yimpa-ta vova' chuchi' re pozo chulesasic ya', xcha' re ixok. 
 16 Pero re Jesús xubij cha re ixok: Cabiyin y ta'vayoj-pa re avchijil. 
 17 Re ixok xubij: Yen manak vichijil. 
Y re Jesús xubij cha: Can katzij nabij che manak avchijil.  18 Roma je vo'o-yan avchijil que'c'ue'. Y re ache re c'o aviq'uin vocame, xa man avchijil-ta. Can katzij xabij che manak avchijil. 
 19 Y jare' tak re ixok xubij cha re Jesús: Yen ninojij che rat yat jun rusamajel re Dios✡ Lc 7.16; 24.19. re nibex profeta cha.  20 ¿Anche' ruc'amon che nakaya-va ruk'ij re Dios? Roma re kavinak re xe'c'ue' ajuer can, pa rue' re jun loma re' xquiya-va ruk'ij re Dios. Jac'a yex israelitas nibij che conojel vinak tiene que pa Jerusalén✡ Dt 12.5; 2 Cr 7.12; Sal 78.68. niquiya-va ruk'ij re Dios, xcha' re ixok. 
 21 Jac'a re Jesús xubij cha re ixok re': Tanimaj re xtimbij chava. Can xte'ka-va jun k'ij tak conojel vinak mana-ta chic pa rue' re loma re', y ni xe-ta chuka'✡ Mal 1.11; Mt 18.20; 1 Ti 2.8. pa Jerusalén xtiquiya-va ruk'ij re Karta' Dios re c'o chila' chicaj.  22 Yex aj-Samaria man can-ta itaman chij re anchique niya' ruk'ij.✡ 2 R 17.28-34. Jac'a yoj re yoj israelitas can kataman-va✡ Is 2.3; Ro 9.4, 5. re anchique nakaya' ruk'ij, roma can kaq'uin yoj pitinak-va re utzulaj ch'abal re nubij che nipa Jun chin ye'rucol re vinak chach re quimac.  23 Re jun k'ij re ximbij chava che can nipo-va, xbeka-yan, chin che conojel vinak man chic niquiya-ta ruk'ij re Karta' Dios xaxe pa rue' re loma re', y ni xe-ta chuka' xaxe pa Jerusalén. Re katzij xque'yi'o ruk'ij re Karta' Dios, ja re c'o re Espíritu Santo✡ Fil 3.3. quiq'uin, y chuka' can riq'uin ronojel cánma xtiquiya' ruk'ij. Y re Dios nrajo' che re vinak quire' niquiban.  24 Re Dios can Espíritu-va. Mare' re vinak re ye'yi'o ruk'ij, can nic'atzin che c'o re Espíritu Santo quiq'uin y riq'uin ronojel cánma tiquiya' ruk'ij. 
 25 Y re ixok xubij cha re Jesús: Yen ntaman che c'o jun k'ij tak re Mesías xte'ka chach re ruch'ulef, re nibex chuka' Cristo cha, re bin che nitak-pa roma re Dios. Y re k'ij tak xte'ka reja', ronojel xtusekresaj✡ Dt 18.18. chakavach, xcha' re ixok. 
 26 Re Jesús xubij cha: Re Mesías re nibij chuka' Cristo cha, ja yen. Ja yen re yintzijon aviq'uin, xcha'. 
 27 Y jare' tak xojapon yoj re yoj ru-discípulos, y yoj ju-va ba' xkatz'at roma nitzijon riq'uin jun ixok aj-chire' pa Samaria. Pero yoj man jun andex xkabij cha re Jesús: ¿Andex nac'utuj cha? o ¿Andex re natzijoj riq'uin? Cama-va jun cosa xkac'utuj cha.  28 Y re ixok re' xuya' can re rucucu' y xba pa tenemit. Y xbo'rbij chique re vinak:  29 C'o jun ache xch'o viq'uin y xubij chua ronojel re je'mbanalon.✡ Jn 4.17, 18. ¿Mana-ta como re' re Cristo re bin che nitak-pa roma re Dios? Jo', y te'itz'eta', xcha' chique. 
 30 Y re vinak re xe'c'axan re', xquiya' can re tenemit y xe'ba anche' c'o-va re Jesús.  31 Y tak c'amaje-na que'bapon re vinak, yoj re yoj discípulos xkabij cha re Jesús: Maestro, cava', xojcha' cha. 
 32 Pero reja' xubij chaka: Yex man itaman-ta che yen c'o nuay✡ Job 23.12. chin nintaj, xcha'. 
 33 ¿C'o como xc'amo-pa ruay? xojcha-ka chakavach. 
 34 Y re Jesús xubij chaka: Re nuay yen ja re nimban re nurayij re takayom-pa vichin✡ Jn 6.38. y ninq'uis can rubanic ronojel re rusamaj re ruchalabem-pa chua.✡ Jn 17.4.  35 Yex nibij che c'a caje' ic' nrajo' che niban cosechar ronojel rach re tico'n. Jac'a yen nimbij chiva: Quixtzu'un chila' y que'itz'eta' la vinak. Reje' je ancha'l jun tico'n re k'an chic. Quiyaben chic che nitzijos re ruch'abal re Dios✡ Mt 9.37; Lc 10.2. chique, chin niquinimaj.  36 Re xque'samaj riq'uin la cosecha la', can c'o rajal-ruq'uixel xtiquic'ul,✡ 2 Jn 8. y re rajal-ruq'uixel re xtiquic'ul, ja re vinak re xque'niman re Dios y re ruch'abal, xtiquic'ul c'a quic'aslen re man xtiq'uis-ta.✡ Stg 5.20. Y riq'uin re', re je'tiquiyon can re ruch'abal re Dios, can xtiqui'cot cánma quiq'uin re ye'bano cosechar rach re jun tico'n re'.  37 Vova' can katzij-va ndel re tzij re nubij: Jun-va re nitico can y jun-va chic re nibano-a cosechar re tico'n.  38 Yen xixintak chin che yex xaxe chic niban cosechar re man yix-ta re xixcos chusamajesic. Roma re ruch'abal re Dios xa juley-va samajela' je'tiquiyon can pa tak cánma re vinak, y yex xaxe chic ba' samaj re ne'ibanala' chin niquinimaj re ruch'abal re Dios, xcha' re Jesús chaka yoj re yoj ru-discípulos. 
 39 Y chupan re k'ij re', camas je q'uiy vinak xe'niman richin re Jesús✡ Gn 49.10. chire' pa tenemit Sicar, re c'o chire' pa Samaria. Y re' xbanataj roma re ixok xbo'rbij chique che re Jesús xubij cha ronojel re je'rubanalom-pa.  40 Y re samaritanos xbequic'utuj utzil cha re Jesús che tic'ue-ka quiq'uin. Y reja' xc'ue-ka ca'e' k'ij quiq'uin.  41 Y jec'o je q'uiy más re xe'niman, pero c'aja tak quic'axan chic re ch'abal re nubij re Jesús.  42 Re vinak re' niquibila' cha re ixok re xbeyi'o rutzijol chique: Vocame can kataman chic y nakanimaj chuka', man xe-ta roma re xabij rat chaka, xa can nakanimaj chuka' roma xkac'axaj yoj mismo. Xkatamaj che can katzij-va che ja reja' re Cristo re bin che nitak-pa roma re Dios, re nicola quichin conojel vinak re jec'o chach re ruch'ulef.✡ 1 Jn 2.2. 
Re Jesús xuc'achojsaj ruc'ajol re rusamajel jun Rey 
 43 Tak k'axnak chic ca'e' k'ij,✡ Jn 4.40. re Jesús xuya' can re tenemit Sicar re c'o chire' pa Samaria y xutz'am chic-a rubey chin niba pa Galilea.  44 Chire' xbo-va re Jesús roma reja' mismo nibin che pa rutenemit jun rusamajel re Dios re nibex profeta cha, xa man jun ruk'ij chiquivach re ruvinak.✡ Mt 13.57; Mr 6.4; Lc 4.24.  45 Pero tak re Jesús xapon pa Galilea, jabal ruc'ulic xban coma re vinak aj-chire', roma re vinak re' xe'c'ue' pa Jerusalén chin re namak'ij✡ Dt 16.16. y xquitz'at re milagros re xe'rubanala' re Jesús✡ Jn 2.23; 3.2. chire'. 
 46 C'are' re Jesús xba chic jun bey pa tenemit Caná re c'o chire' pa Galilea, re anche' xuban cha re ya'✡ Jn 2.1-11. che xoc ruyi'al-uva. Y chire' pa tenemit Capernaum c'o jun namalaj ache re niyavaj jun ruc'ajol, y re namalaj ache re' rusamajel re Rey.  47 Re ache rusamajel re Rey, tak xuc'axaj che re Jesús pitinak c'a quila pa Judea y xapon chire' pa Galilea, xba riq'uin. Reja' xbo'rc'utuj utzil cha chin che nuc'achojsaj-ta re ruc'ajol, roma nicom-yan.  48 C'are' re Jesús xubij cha re rusamajel re Rey: Man-ta nitz'at yex re milagros re nimban yen, man-ta yininimaj. Y chuka' vo xa man-ta nik'alajin re señales che can ja re Dios re takayom-pa vichin, man-ta chuka' yininimaj.✡ Mt 16.1; 1 Co 1.22. 
 49 Pero re ache re rusamajel re Rey xubij cha re Jesús: Ajaf, tabana' utzil che yaxule-ta-ka pa tenemit Capernaum, roma re nuc'ajol nicom-yan. 
 50 Y re Jesús xubij cha: Catzolaj.✡ Mt 8.13; Mr 7.29. Re ac'ajol c'o ruc'aslen, xcho'x-a. 
Y re ache re' can xunimaj-va✡ Jn 11.40. re xubij re Jesús, y xba.  51 Tak re ache rusamajel re Rey tzolojnak-ka, jec'o c'a ru-mozos xe'pa chuc'ulic y xquibij cha: Re ac'ajol c'as. Man xcom-ta. 
 52 Y reja' xuc'utuj chique re xe'pa chuc'ulic: ¿Anchique hora tak re nuc'ajol xk'alajin che xc'achoj-a? Y reje' xquibij: Ja re tak'ak'ij ivir. La una chire' tak xq'uis-a re c'atan chij, xe'cha'. 
 53 Re rutota' re ala' re niyavaj, cha'nin xbeka chuc'o'x che ja hora re' tak re Jesús xubij cha che re ruc'ajol man xticom-ta. Y mare' reja' y re jec'o pa rachoch can xquinimaj✡ Hch 16.34. re Jesús. 
 54 Y jare' re ruca'n milagro✡ Jn 2.11. re xuban re Jesús chire' pa Galilea, re milagro re' ndoc chuka' señal che reja' can ja-va re Dios takayom-pa richin. Y jare' re milagro re xuban tak tzolojnak-pa quila pa Judea. 
✡4:1 Jn 3.26.
✡4:9 2 R 17.24.
✡4:9 Neh 4.1, 2; Lc 9.52, 53; Hch 10.28.
✡4:10 Is 9.6; 42.6; Ro 8.32; 1 Co 1.30.
✡4:10 Is 12.3; 44.3; Jer 2.13; Zac 14.8; Ap 7.17.
✡4:14 Jn 10.10; Ro 5.21; 6.23.
✡4:14 Jn 7.38.
✡4:15 Jn 6.34.
✡4:19 Lc 7.16; 24.19.
✡4:20 Dt 12.5; 2 Cr 7.12; Sal 78.68.
✡4:21 Mal 1.11; Mt 18.20; 1 Ti 2.8.
✡4:22 2 R 17.28-34.
✡4:22 Is 2.3; Ro 9.4, 5.
✡4:23 Fil 3.3.
✡4:25 Dt 18.18.
✡4:29 Jn 4.17, 18.
✡4:32 Job 23.12.
✡4:34 Jn 6.38.
✡4:34 Jn 17.4.
✡4:35 Mt 9.37; Lc 10.2.
✡4:36 2 Jn 8.
✡4:36 Stg 5.20.
✡4:39 Gn 49.10.
✡4:42 1 Jn 2.2.
✡4:43 Jn 4.40.
✡4:44 Mt 13.57; Mr 6.4; Lc 4.24.
✡4:45 Dt 16.16.
✡4:45 Jn 2.23; 3.2.
✡4:46 Jn 2.1-11.
✡4:48 Mt 16.1; 1 Co 1.22.
✡4:50 Mt 8.13; Mr 7.29.
✡4:50 Jn 11.40.
✡4:53 Hch 16.34.
✡4:54 Jn 2.11.