लुका रचीत यीशु मसीह का सुसमाचार 
लुका लिखेल यीशु मसीन हाजाली खुबेर 
ओलखात 
लुकान लिखेल हाजाली खुबेर नोवाला नेमान चार पुस्तेका माय रेन एक हे, जा माय यीशुन जीवणान बाराम देखाड़ेल हे। आखा पुस्तेकाह “हाजाली खुबेर,” केतेह। यीशुन मोतीन पासाण मत्ती, मरकुस एने योहान ज्या ज्यी पुस्तेक लिखेल हेते। लुका यीशुन जीवणान वार्ता ओलोच नाह, पुण तान मोतीन पासाण तान चेलान कामान बाराम बी लिखेल हे प्रेरितान काम नावान पुस्तेक माय न्यान बाराम वाचणे जुड़ेह। लुकान हाजाली खुबेर काहरी एने केवीह लेखायेल हे, ज्यान बाराम पाकी जाणकारी नाह सोती, पुण जादा केरीन आब्यास केरनारे इही मानतेह काय लुका लिखेल हाजाली खुबेर यीशुन जेल्मान कोम से कोम 70 वोरह्यान पासाण लेखानी। 
ज्यी पुस्तेकीह लेखणार खुद लुका हे, तो एक दाकतेर ईतो। तान लेखणेन तरीको एने बाषा माय ज्य मालुम पुड़ेह काय लुका एक हिकेल माणुह ईतो। एने लुका होदतालो काय यीशुन जीवणान बाराम वातु खेरी खेरीच लेखाय जाय, एने गेटना जिहकेरीन ठिक तिहेस केरीन लेखाय जाय, काहाकाय तान बाराम वाचीन फायदो एय। 1:1-3 लुका यहुदि नाह ईतो। कुलीसियो 4:10-14 इहकेरीन लिखेल हे काय बिगेर यहुदि बी तान लिखेल होपालोस सोमजी सेकी जिहकेरीन यहुदि रिती रिवाजान वर्णन केराय जायेल हे, ज्याकेरीन ज्य साप ईथे। 1:8 
मोकतोस लुकान हाजाली खुबेर मत्ती एने मरकुस ने गेत हे। तीनु पुस्तेक माय तान गेटनान वर्णन एक हारको केराय जायेल हे। पुण लुकान पुस्तेक माय बपतीस्मा केरनार योहानान जेल्मान बाराम आखाह रेन होवटी जाणकारी जुड़ेह। एने लुका “माफीन” बाराम आखाह रेन होवटो लिखेह। 3:3,11:4,17:3-4,23:24,24:47, एने विन्तान बाराम बी आखाह रेन होवटो लिखेह। 3:21,5:16,6:12,17:1-12,22:32 
रूपरेखा 
1. लुका हाजाली खोबरीन ओलखात एने लेखणेन कारेण केणे। 1:1-4 
2. यीशुन जेल्मो एने सेवकायीन तियारीन बाराम। 1:5–4:13 
3. यीशु किरेल चोमेत्कारान एने हिकाड़ेल वातीन बाराम। 4:14–21:38 
4. सेवल्या तीन अद्याय यीशुन मोत एने बुजणे, पोशो जीव उठणे एने हेरगाम जाणेन बाराम हेते। 22:1–24:53  
 1
 1 मोंगाल्ला थियुफिलुस: 
जुलूम जाणे हेते जा काय आमरी विचीम ज्यी गेटना ईयेल हे, इतिहास लेखणेन आमरी मोदेक किरेल हेते।  2 जिहकेरीन काय ता जा पेलुच रेन ज्यी गेटना देखणारे, एने हाजाली खोबरीन पारचार केरनारे सेवक एता; आमु फाय वोर पोचाड़ेल एता।  3 तानकेरता माहु खेरीच मालुम ईयेल हे काय ती सोब वातुन आखो हाल ठिख ठिख पुतो केरीन ताह तार केरता बाराबोर लाईन माय लेखुह।  4 मी ज्य ज्यानकेरता लिखेल हे काय तु आखी खेरायीन हिकवोणाह जाण लेय काय ती कोहली हे। 
बपतीस्मा केरनार योहानान पायदा एणेन जाणाव 
 5  * 1:5 यहुदिया: ज्या संग्यान संदर्ब आखो फलिस्तीन देस रेन हे। यहुदियान राजा हेरोदेस ने कालाम जकरीया नावान एक चाकर्यो ईतो, तो अबियान गेराणान ईतो एने तान बायकुन नाव एलीशिबा एतो, ती हारून ने वोस ने एती।  6 ता दुयू बोगवानान नेजरी माय देरमी एता, एने मालीकान आखी वातु एने नेम पोर निर्दोस चालनारे एता।  7 तान सोराच नाह एता, काहाकाय एलीशिबा वांज एती, एने ता दुयू डावाला एता 
 8 इहकेरीन एनो काय जेवी जकरीया तान टोलान वारी आवणे बुखेत बोगवानान ओंगाण चाकर्यान काम केरतालो।  9 तेवी चाकर्यान रितीन गेत चिट्ठी टाक्या, एने जकरीयान नावान चिट्ठी निकेलनी काय मालीकान मोंदिरा माय जाईन दुणी पेटाड़ी।  10 दुणी देणे बुखेत आखी मोंडलीन माणहे बाहेर विन्ता केरताला। 
 11 तुलेचबूखे दुणीन वेदीन एक उगे, बोगवानान एक हेरोगदुत जीवड़े उगे उचकाहुच उबरियेल जकरीयाह देखानो।  12 ताह देखीन जकरीया बिय गीयो, एने ता माय बिय आव गियी।  13 पुण हेरोगदुत जकरीयाह केयो, “एय जकरीया बिय मा काहाकाय तारी विन्ता होमलाय जायेल हे, एने तारी बायकु एलीशिबा एक सोराह पायदा केरी, एने तु तान नाव योहान मिलजे।  14 तुवाह खुसी एने आनन्द एय, एने तान पायदा एय तेवी जुलूम माणहे खुस एती।  15 काहाकाय बोगवानान नेजरी माय तो मुठो रेय, तो अंगुरान रूह एने दारो केदी बी नाय पिय, एने तान आईख ने पेटाम रेच ने चोखाला जीवाम बोराय जाय।  16 एने इस्राएली माणहाम रेन जुलूम होवटा माणहाह, तान बोगवानान उगे फिराव लावी।  17 तो एलियान गेत जीवाम एने ताकेत माय एन मालीक ने ओंगाण ओंगाण चाली काय डायडायान मोन सोरा पोऱ्यान उगे केर देय, एने कायदो नाह माणनाराह देरमीन सोमेज माय लावी, एने बोगवानान केरता एक हाजी पोरजा तियार केरी।” 
 18 जकरीया हेरोगदुताह फुशो, “ज्य मी किहीक जाणु? काहाकाय मी ते डायो हे, एने मारी बायकु बी डायी एय जायेल हे।” 
 19 हेरोगदुत जकरीयाह जापाप आप्यो, “मी जिब्राएल हे, जो बोगवानान ओंगाण उबरेणे, माहु ज्यानकेरता मुकलेल हे काय मी तुवा हेऱ्यो वात केरू, एने तुवाह ज्यी हाजाली खुबेर होमलाड़नेन केरता आयेल हे।  20 देख, जेदिह वोर ज्यी वात पुरी नाय एय, ते दिह वोर तु मुकोच रिहे, एने बोल नाय सिकहे काहाकाय तु मार वातु पोर बुरहो नाह केऱ्यो, वात ठिख टेम पोर पुरी एय।” 
 21 माणहे जकरीयान वाट जोवताला, एने ता बोंगलाय गीया काय जकरीयाह मोंदिरा माय ओलीवार काहा लागी।  22 तेवी जकरीया बाहेर आवो, पुण बोल नाह सेकनो एने ता जाण लेदा काय जकरीयाह मोंदिराम काय बी दर्शन जुड़नो एय, एने जकरीया ईसारो केरतालो, एने मुकोच रेय गीयो। 
 23 जेवी जकरीयान सेवान दिह पुरा एय गीया, तेवी जकरीया तान गेर जात रिनो।  24 ता दिह्यान पासाण जकरीयान बायकुह एलीशिबाह दिह रेना, एने पाच मोयना वोर, आपणा आपाह ज्यो केयीन लीकाड़ मेल्यी।  25 माणहा माय मारी ईजुत सेटी केरनेन केरता, मालीक ज्या दिह्या माय किव केरीन मार केरता ओहलो किरेल हे। 
यीशुन पायदा एणेन जाणाव 
 26 एलीशिबाह दिह रेणेन सोव्वा मोयनाम बोगवानान उगे रेन जिब्राएल हेरोगदुत, गेलील नावान नासरत हेयराम।  27  ✡ 1:27 मत्ती 1:18एक कुवारली सोरी फाय मुकलेल, तीन मांगणी युसूफ नावान दाऊदान गेराणान एक एदम्या हेऱ्यी ईयेल एती, ती सोरीन नाव मरीयम एतो।  28 हेरोगदुत आहने आवीन केयो, “गीण एने बोरकेत तारीच रेय, एने बोगवान तार हिऱ्यो हे!” 
 29 मरीयम ज्यी वात होमलीन बिय गियी, एने विचार केरने बाज गियी काय? जी काल्ली बातीन खुबेर हे।  30 हेरोगदुत तीह केयो, एय मरीयम; बिय मा काहाकाय बोगवानान गीण तुवा पोर ईयेल हे।  31  ✡ 1:31 मत्ती 1:21होमेल, तुवाह दिह रेती, एने तु एक सोराह पायदा किरहे, एने तान नाव यीशु मिलजे।  32 तो महान एय, एने बोगवानान बिटोख केवाय; एने मालीक बोगवान तान आबाख दाऊदान राजगादि ताह आपी।  33 “एने तो याकुबान गेराणा पोर जेलेम राज केरी; एने तान राज केदी खेतेम नाय एय।” 
 34 मरीयम हेरोगदुताह केयी, “ज्य किहीक एय। मी ते कुवारली हे।” 
 35 हेरोगदुत तीह जापाप आप्यो, “चोखालो जीव तुवा पोर उतरी एने बोगवानान ताकेत तार पोर सावलो केरी केरीन तो चोखालो पायदा एण्यो हे। एने तो आखाह रेन उचो बोगवानान बिटोख केवाय।  36 एने होमेल तारी गेरल्यी एलीशिबान बी डायावाराम एक सोरो एण्यो हे, ती जी वांठी केवाताली तीन सोव्वो मोयनो हे।  37 काहाकाय जो वचन बोगवानान उगे रेन ईथे, तो काम एया सावाय नाह रेत।” 
 38 मरीयम केयी, “होमेल मी मालीकान चाकऱ्यी हे, मार हेऱ्यो तारा वचनान गेतुच एय।” तेवी हेरोगदुत ती फाय रेन जात रिनो। 
मरीयम एलीशिबाह मिलने जाणो 
 39 ता दिह्या माय मरीयम उतवालीच बोयड़ान देसा माय यहुदान एक हेयराम गियी।  40 एने जकरीयान गेर जाईन एलीशिबाह मिलीन नमस्कार केरी।  41 जेवी एलीशिबा मरीयम ने नमस्कार होमेलताच सोरो तीन पेटाम उसली पोड़नो, एने एलीशिबा चोखाला जीवा माय बोराय गियी।  42 एने ती जोरेस आयड़ीन केयी, “तु बायकु माय रेन बोरकेतवाली हे, एने तारो पेटावालो सोरो बी बोरकेतवालो हे!  43 जी गीण माहु कारीन जुड़नीह काय मार मालीकान आहख मार फाय आवीह?  44 होमेल, जीहे नमस्कार होमेलताच मार पेटाम सोरो खुसी माय उसेल पोड़नो।  45 बोरकेतवाला हेते ता जा बुरहो केरतेह, एने जी वात मालीकान उगे रेन ताह केवाय जायेल एत्यु त्यु पुऱ्यू एय गीयु!” 
मरीयम ने बोड़ायीन गीत 
 46 तेवी मरीयम केयी, “मारो मोन बोगवानान बोड़ाय किरेह; 
 47 एने मारो जीव माहु सोड़वणारा बोगवाना पोर खुस ईनो, 
 48 काहाकाय तो तान चाकेरनी पोर नेजेर टाक्यो! 
तानकेरता एवी रेन पिढी पिढीन माणहे माहु बोरकेतवाली केती, 
 49 काहाकाय तो ताकेतवालो बोगवान मार केरता मोट मोटला काम किरेल हे, 
तान नाव चोखालो हे; 
 50 तान गीण ता पोर हे जा ताह बितेह पिढीन पिढी वोर बोणीन रिथे। 
 51 तो तान ताकेत देखाड्यो जा सोताह मोट मोटला सोमेजताला ताह जोथ तोथा वेर दिनो। 
 52 बोगवान ताकेतवाला राजाह तान राजगादि पोर रेन उतार दिनो, 
एने गेरब्याह उचा किऱ्यो। 
 53 तो बुखल्याह हाजाली चिज आपीन आफरायेल हे, 
एने मालदाराह ठाल्ले आथेच काड़ दिनो। 
 54 तो तान पावोर इस्राएलाह होमाल लियेल हे, 
काय तो तान गीणीह एर केरी। 
 55 जी अब्राहाम एने तान वोस पोर जेलेम रेय, 
जिहकेरीन तो आमरा बाप दादाह कियेल ईतो!” 
 56 मरीयम तीन मोयना वोर एलीशिबा हेऱ्यी रेनी, ओवती तीन गेर जात रेनी। 
योहान बपतीस्मा केरनारान पायदा एणे 
 57 एलीशिबान सोरो पायदा केरनेन टेम पुरो एय गीयो, तेवी तीन सोरो एनो।  58 एने तीन आहने रेणारे गेरल्या, ज्यो होमलीन काय मालीक ती पोर मोटली गीण किरेल हे, ती हेऱ्या खुस एना। 
 59 एने आठवे दिह तान खेतना केरावणेन जी रिती एती, ती रिती केरने आवा, एने माणहे तान नाव आबाख पोर रेन जकरीया मेलताला।  60 पुण तान आहख केयी, “नाह ज्यान नाव योहान मीलो।” 
 61 ता तीह केया, “तारा गेरल्याम रेन ज्य नाव कुणीच ने नाय मीले।”  62 तेवी ता तान आबाख ईसारो केरीन फुशा, “तु ज्यान नाव काय मेलने हुदेह?” 
 63 तो लेखणेन पाटी मांगीन लेख दिनो, “ज्यान नाव योहान हे।” एने आखा बोंगलाय गीया।  64 तेवी तान मुय एने जिब तुलेचबूखे उगड़ी गियी, एने तो बोलने बाज गीयो, एने बोगवानान बोड़ाय केरने बाज गीयो।  65 तान आहने पाहने रेणारे आखा माणहे जुलूम बिय गीया, एने ज्यी वातु आखा यहुदिया एने आखा बोयड़ान ईलाका माय पोसरी गियी।  66 ज्यी वातु आखा होमेलनारे जान तान मोना माय विचार केरीन केया, “ज्यो तो सोरो कोहलो एय?” काहाकाय बोगवान आथ ता हिऱ्यो ईतो। 
जकरीयान जाणाव 
 67 तान आबोख जकरीया चोखाला जीवा माय बोराय गीयो, एने बोगवानान जाणाव ने वचन केणे बाज गीयो: 
 68 इस्राएलान मालीक, बोगवानान बोड़ाय एय! 
काहाकाय तो तान माणहा पोर नेजेर मीलेल हे एने तान सुटकारो किरेल हे। 
 69 एने तान पावोर दाऊदान गेराणा माय, 
आमरी केरता एक ताकेतवालो सोड़ोवणार आपेल हे। 
 70 तो तान चोखाला जाणकारान द्वारे जो दुनियान सुरवात रेन जिहकेरीन इती आयेल हे, कियेल ईतो। 
 71 आमरा दुसमोना हिऱ्यो रेन, 
एने आमरी पोर आखा कोपेट केरनारान आथाम रेन आमुह सोड़वेल हे। 
 72 तो आमरा डायडायाह कियेल ईतो 
काय गीण केरीन तार चोखाला वायदाह एर केरी। 
 73 जी सुगोण तो आमरा आबाख अब्राहाम हिऱ्यो खाईल ईतो, 
 74 तो आमुह ज्यो आपी काय आमु आमरा दुसमोनान आथाम रेन सुटीन, 
चोखालो एने देरमा माय बिगेर बिन जीवाय जाह वोर हे तान सेवा केरहु। 
 75 तान सोमोर चोखाला, एने देरमीन जीवणो, 
बिगेर बिन रेन तान चाकरी केरती रेहु। 
 76 “एने एय सोरा, तु मुखी बोगवानान जाणकार केवाही। 
काहाकाय तु मालीकान वाट बाणावणेन केरता तान ओंगाण ओंगाण चालहे, 
 77 एने तान माणहान सुटकारान इकेल आपी, काय तान पापान माफी एय। 
 78 ज्य आमरा बोगवानान ती मोटली गीण माय एय। 
तानकेरता उपेर रेन आमु पोर सुटकारान उजेड़ आवी, 
 79 काय आदारलो एने मोतीन सावला माय बोहणाराह तो उजेड़ ताह आपी, 
एने आमरा पायाह सान्तीन वाटी माय हुतरो चालाड़ी” 
 80 एने तो सोरो मोठो एने जीवान ताकेत माय वोड़ते गीयो, एने इस्राएलान माणहाह देखाणेन दिह वोर जेंगला माय रिनो।