50
Babɛli dúuzↄ̃a 
(Isa 13.1-14.23, 47.1-15) 
 1 Yã́ pↄ́ Dii dà ãnabi Zelemiiɛ a ò Babɛli ń Babiloni bùsuo yã́ musun kɛ: 
 2 À baoɛ bee kpa buiↄnɛ, 
à dàlapoo da, í kpàwakɛ, 
ásu yãe ulɛnɛ́o, 
à mɛ wà Babɛli sì, 
an tã́a Bɛli gɛɛ gↄ̃̀ kpa a wɛ́i, 
an tã́a Mɛlodaki gↄ̃̀ zɛ yɛ̀ɛɛ. 
An pↄ́ pↄ́ aa pì dii ũↄ gↄ̃̀ ń wío, 
vĩa ń tã́apiↄ kũ̀ píi. 
 3 Gugbãntoo oi bui mɛ́ lɛ̀lɛwà, 
aa a bùsu kɛ̀ yáiyai. 
Gbɛ̃e ku we lↄo, 
baa nↄ̀bↄↄ se, aa bàalɛ̀ bↄ̀lɛuɛ. 
 4 Ma Dii ma mɛ̀ 
zĩbeezĩ Isailiↄ ń Yudaↄ su sãnu, 
aa ma Dii ń Lua kĩ́i wɛɛlɛ ń ↄↄlↄo. 
 5 Aa Siↄna zɛ́ gbɛa, aai mipɛwà, 
aai naa, ma bàa iↄ kúńnↄ gↄↄpii, 
a yã́ a sã́ńguo. 
 6 Ma gbɛ̃́ↄ dɛ lán sã sã́sãaↄwaɛ, 
an dↄaanaↄ mɛ́ tò aa lìaaliaa, 
ↄ̃ aa pↄ̀ↄbↄzãkɛ̀mɛɛ gbɛ̀sĩsĩↄ musu. 
Aa gɛ̀ gbɛ̀sĩsĩ musu le, 
aa sù sĩ̀sĩ musu la, 
e aa gɛ̀ zã̀ ń kúkĩiwa. 
 7 Gbɛ̃́ pↄ́ bↄ̀máↄ ń mↄmↄ. 
An ibɛɛpiↄ mɛ̀ wa tàae vĩo, 
asa aa duunakɛ̀ Diiɛɛ. 
Dii mɛ́ ń kaa sĩande 
pↄ́ an deziↄ wɛ́ dↄi ũ. 
 8 À bↄlɛ Babɛli,* Zia 18.4 
à Babiloni bùsu to we. 
Àↄ dɛ lán blesana 
pↄ́ dↄaaa kpàsa pↄ́ↄnɛↄwaɛ. 
 9 Asa má bui zↄ̃ↄↄ kãaa gugbãntoo oi bùsuu, 
mí ń sóikɛ aa gɛ lɛ́lɛ Babɛliwaɛ. 
Bↄa we aa gɛ́ zĩ'ↄpooi, aai sí. 
An kaↄ dɛ lán nɛgↄ̃n ↄnade pↄ́ aali su asioↄwa. 
 10 Aa Babiloni bùsu pↄ́ↄ naaa, 
pↄsɛlɛnapiↄ i kã́. 
Ma Dii mámɛ má ò. 
 11 Á gbɛ̃́ pↄ́ i ma gbɛ̃́ↄ pↄ́ↄ naaaↄ, 
lá álɛ tidↄńla, álɛ pↄnakɛ ń ń pↄ́ↄ, 
lá álɛ vĩvĩ lán zununu pↄ́ lɛ́ pↄ́wɛnagbɛ̃wa, 
lá álɛ wiilɛ lán sↄ̃saↄwa, 
 12 wí a á da kũ maamaaɛ, 
nↄɛ pↄ́ á í gɛɛ a gↄ̃ kpa a wɛ́i. 
Aà buiↄ i gↄ̃ kpɛɛ buiↄ guu, 
aà bùsu i gↄ̃ gbáa gii wáiwai ũ. 
 13 Gbɛ̃e aↄ ku weo ma pↄfɛ̃ yã́i, 
a gↄ̃ da yàaa píiɛ. 
Yã́pi a di gbɛ̃́ pↄ́ lɛ́ dↄ Babɛliziↄwa píi, 
aaiↄ lɛsuikɛwà ĩa pↄ́ wa dàwà yã́i. 
 14 Kàzunaↄ à zĩ'ↄpoo Babɛlizi, 
ásu á kaↄ wɛgwao, à ↄzↄ̃i, 
asa à duunakɛ̀ Diiɛɛ. 
 15 À kúkua dↄwà gupiiu! 
À mikpàmá sa, 
a bĩ́iↄ kwɛ̀, a gĩↄ gbòo. 
Lá Dii mɛ́ lɛ́ tↄsiwà, 
à tↄsiwà, 
à kɛɛ̀ lá à kɛ̀nɛ́wa. 
 16 À pↄtↄ̃naↄ míↄnzↄ̃ Babɛli ń pↄkɛkɛnaↄ. 
Baade bↄlɛ tá a gbɛ̃́ↄ kĩ́i, 
gbɛ̃́pii bàalɛ ta a bùsuu, 
gbãamↄnɛdeↄ ń ń fɛ̃ndao yã́i. 
 17 Isailiↄ dɛ lán sã pↄ́ fãaaaↄwa, 
nↄ̀ↄmusuↄ mɛ́ sìńgu. 
Asiliↄ kía mɛ́ ń mↄmↄ káau, 
ↄ̃ Babɛli kí Nɛbukanɛza ń kɛ́ kɛ́lɛkɛlɛ gbɛzã. 
 18 Ayãmɛto ma Dii Zĩgↄ̃de Isailiↄ Lua ma mɛ̀, 
má Babɛli kía ń a bùsudeↄ wɛtã 
lá ma Asiliↄ kía wɛtã̀waɛ, 
 19 mí su ń Isailiↄ ń dã́dãkɛkĩi. 
Aa pↄble Kaamɛli ń Basanao, 
aai kã Ɛflaiũ ń Galada sĩ̀sĩↄ musu. 
 20 Ma Dii ma mɛ̀, 
gↄↄ bee wa sãa wɛɛlɛ Isailiↄwa, wa eo, 
wa kpálɛkɛ Yudaↄ duunai, wa bↄwào, 
asa má gbɛ̃́ pↄ́ ma ń bↄ́piↄ duuna kɛ̃́máɛ. 
 21 À lɛ́lɛ Mɛlataiũ bùsuwa, 
í Pekodiↄ dɛdɛ à ń míↄnzↄ̃. 
Ma Dii mámɛ má ò. 
À yã́ pↄ́ má dìlɛɛ́ kɛ píi. 
 22 Zĩkakↄ̃fĩ ma dↄ bùsupiu, 
a wíwia zↄ̃ↄ. 
 23 Masana pↄ́ dṹnia wìwi píi yãa gwa wíwia sa sↄ̃e! 
Babɛlipi gↄ̃̀ sↄ̃kɛ̃ngu pↄ́ ũ bui píiɛ. 
 24 Dii baikpànɛ Babɛli, 
ń a yã́ dↄ̃o, ↄ̃ à n kũ. 
Wà zãmakɛ̀nɛ wà ↄdìɛma, 
asa n sòlekɛ̀ ń Diioɛ. 
 25 Dii Lua Zĩgↄ̃de a làasi zɛ́ wɛ̃̀, 
à bↄ̀ ń a pↄfɛ̃ gↄ̃kɛbↄↄ, 
asa a zĩ vĩ Babiloni bùsuu à gɛ́ kɛiɛ. 
 26 À bↄlɛ gupiiu à mↄ lɛ́lɛwà, 
í a dↄ̃ↄ wɛ̃wɛ̃, 
í a pↄ́ↄ kãaa zùuuzuuu, 
í a míↄnzↄ̃, a kee su gↄ̃o. 
 27 À ń swanaↄ dɛdɛ, 
à ń kòlokpakpa! 
Waiyoo ampiↄ, 
asa an wɛtãgↄↄ mɛ́ kà. 
 28 À gbɛ̃́ pↄ́ bàalɛ̀ bↄ̀ Babiloni bùsuu, 
aa sù Siↄnaↄ yãma, aalɛ mɛ, 
Dii ń Lua tↄsìmá a kpɛ́ yã́ musu. 
 29 À kàzunaↄ kãaa Babɛlizi, 
sadepiↄ i bòokpa wà liai. 
A gbɛ̃e su bↄo. 
À fĩaboɛ̀ aà yãkɛawa, 
à kɛɛ̀ lá a kɛ̀nɛ́wa píi,† Zia 18.6 
asa à kuabìiaɛ, 
à bã̀nkũ̀ ma Isailiↄ Lua pↄ́ ma kua adoawaɛ. 
 30 A yã́i tò a ɛ̀waasoↄ kwɛ a zɛaↄu, 
a zĩgↄ̃ↄ gaga zĩbeezĩ ḿpiiɛ. 
Ma Dii mámɛ má ò. 
 31 Ma, ma íbɛlɛsɛ̀nnↄ kàamaide. 
Ma Dii Lua Zĩgↄ̃de mámɛ má ò, 
asa gↄↄ pↄ́ má dìlɛ mà n wɛtãwà mɛ́ kà. 
 32 Kàamaide a gɛ̃mbↄlɛ à lɛ́lɛ. 
Gbɛ̃e ku à ↄkaaàzio. 
Má tɛsↄ̃ aà zↄ̃ɛwiaↄwaɛ, 
pↄ́ pↄ́ liaiↄ i tɛ́kũ píi. 
 33 Ma Dii Zĩgↄ̃de ma mɛ̀, 
wà gbãamↄ̀ Isailiↄnɛ ń Yudaↄ píi. 
Gbɛ̃́ pↄ́ tàńnↄ zĩ̀zↄↄ ũↄ ń kũa, 
aa gì ń gbaɛi. 
 34 Ãma an Bona gbãa vĩ, 
aà tↄ́n Dii Zĩgↄ̃de. 
A zɛńnↄ, i to an bùsu ĩ́ampa, 
i gili gɛ̃ Babɛlideↄgu. 
 35 Wa lɛ́lɛ Babiloniↄwa ń fɛ̃ndaoɛ. 
Ma Dii mámɛ má ò. 
Wa lɛ́lɛ Babɛlideↄwa 
ń a dↄaanaↄ ń a ↄ̃nↄnaↄ. 
 36 Wa lɛ́lɛ ãnabi ɛgɛnaↄwa, 
wi ń dↄ̃ sↄũↄ ũ. 
Wa lɛ́lɛ nɛgↄ̃naↄwa, 
an nisĩna i na líwa. 
 37 Wa lɛ́lɛ ń sↄ̃́ↄ ń ń zĩkasↄ̃goↄwa 
ń bui pↄ́ lɛ́ zɛńnↄↄ, 
aai gↄ̃ lán nↄɛↄwa. 
Wa lɛ́lɛ ń làasiↄwa, 
wí ń pↄ́ↄ naaa. 
 38 Wa lɛ́lɛ ń swaↄwa, a í i ba, 
asa tã́aↄ di ń bùsuuɛ. 
Pↄvãipiↄ mɛ́ tò aa gↄ̃̀ mìsai. 
 39 Gbɛ̃gbonaↄ ń maiↄ mɛ́ aaↄ kálɛa we, 
koohũhũnaↄ iↄ zↄ̃zↄ̃u. 
Aↄ da bɛzia ũ gↄↄpiiɛ, 
gbɛ̃e aↄ ku we bau lↄo. 
 40 Lá Lua Sↄdↄũ ń Gↄmↄↄo suumpà‡ Daa 19.24-25 
ń wɛ̃́lɛ pↄ́ kú ń saɛↄ, 
màa gbɛ̃e aↄ ku Babɛli lↄo, baa do. 
Ma Dii mámɛ má ò. 
 41 Gwa! Zĩgↄ̃ↄ bↄ̀ gugbãntoo oi, 
bui zↄ̃ↄ ń ń kíaↄ fɛ̀lɛ dasidasi 
za dṹnia lɛ́wa, aalɛ mↄ́. 
 42 Aa sáↄ ń sↄ̃naↄ kṹkũa, 
aa pãsĩ, sósobisaideↄnɛ. 
Aa di sↄ̃́ↄ kpɛ, 
an kĩ́a dↄ lán ísia kↄ̃fĩwa, 
aalɛ mↄ́ zĩ'ↄpooińzi, Babɛli. 
 43 Kɛ́ Babɛli kía ń bao mà, 
a dↄ̃ kɛ́ yã́ gìwaɛ, ↄ̃ à gↄ̃̀ dↄ̀lↄlↄ, 
wãwã aà kũ̀ lán nɛ'iwãwãwa. 
 44 Lá nↄ̀ↄmusu ì bↄ Yuudɛ̃ dàou 
à gɛ́ bualoũ àizɛɛdeu, 
màa má Babɛlideↄ ya 
mà ń bↄlɛ ń bùsuu gↄ̃̀ↄ, 
mí gbɛ̃́ pↄ́ má sɛ̀ dilɛ we. 
Démɛ muaamanↄi? 
Démɛ a fↄ̃ ma la a yã́ii? 
Dↄaana kpele mɛ́ a fↄ̃ zɛ gimɛɛi? 
 45 Ayãmɛto à yã́ pↄ́ Dii zɛ̀ò 
à kɛ Babɛlideↄnɛ ma 
ń yã́ pↄ́ a dìlɛ Babiloniↄ musuo. 
Nↄ̀ↄmusupi a ń nɛ́ↄ naaa taò lán sãↄwaɛ, 
i ń bualoũpi dɛ̃ↄnzↄ̃ ń yã́i. 
 46 Babɛlideↄ kṹkũa kↄ̃fĩ a tↄↄlɛ lualua, 
bui píi a ń wii maɛ.