13
बी रांणेबाले दी कहाणी 
(मरकु 4:1-9; लूका 8:4-8) 
 1 तिस्सी रोजे यीशु घरे ला निकली करी दरियाये दे बखे जाई बैठा।  2 कने उस बाल मती भरी भीड़ गिठी होई गेई, कने सै किस्तिया पर चढ़ी गिया, कने सारी भीड़ दरियाये दे बखे खड़ोई रेई। 
 3 कने उनी उना ने कहाणियां च मतियां सारियां गल्लां बोलियां, “दिखा, इक बी रांणे बाला बी रांणा निकलया।  4 रांदे बेले थोड़े बी रस्ते दे बखे पेई गे कने सै तां पंछियां आई करी चुगी ले।  5 कने थोड़े बी पथरलिया जमिना पर पे जिथू उसयो जादा मिटी नी मिली, कने जादा मिटी नी होणे दिया बजा ला तौली लूंगी पै।  6 कने जालू खड़ी धुप पेई, तां सै फकुई गे, क्योंकि उना दियां जड़ा डुगियां नी थियां तां सै सुकी गे।  7 कने थोड़े बी झिल्लां च पै, कने जालू झिल्ल बडुऐ तां उना से बी डकी ले।  8 पर थोड़े बी खरिया जमिना पर पे, कने सै बी लुंगे, कने मते सारे फल देणेबाले होए; केईयां सौ गुणा, केईयां सठ गुणा, केईयां ती गुणा।”  9 जिस बाल सुणने तांई कन्न न सै ध्यान लाईकरी गल्ला जो सुणे, कने इसा गल्ला जो समझी ले। 
कहाणियां दा मकसद 
(मरकु 4:10-12; लूका 8:9,10) 
 10 कने चेलयां यीशुऐ बखे आई करी पुछया, “तू उना ने कहाणिया च कजो गल्लां करदा है?”  11 उनी जबाब दिता, “तुहांजो स्वर्गे दे राज्य दे भेदां जो समझणे दी समझ दितियो है, पर उना जो नी।  12 जिस कुसी बाल सै समझणे दी इच्छा है, जड़ा परमेश्वर सिखांदा है, उसयो होर देणा, पर जड़ा समझणे दी इच्छा नी रखदा, कि मैं क्या सिखादां, तां सै जड़ा समझया है, परमेश्वरे से भी उसला लेई लेणा।”  13 मैं उना ने कहाणिया च गल्लां इस तांई करदा है, कि सै दिखदे होए भी, नी दिखदे; कने सुणदे होए भी, नी सुणदे न; कने ना समझदे न।  14 कने उना दे बारे च यशायाह दी ऐ भविष्यवाणी पुरी होंदी है: “तुसां कन्ना ला सुणना तां है, पर समझणा नी है; कने हखी ला दिखणा ता है, पर कुछ मिलणा नी है।” 
 15 “क्योंकि इना लोकां दा मन कठोर होई गिया है, कने सै कन्ना ला उच्चा सुणदे न, कने उना अपणिया हखी बंद करी लियां न; कुथी इयां ना हो कि सै हखी ला दिखन, कने कना ला सुणन कने मने ला समझन, कने अपणे पापां दा पश्चाताप करगे, कने मैं उना जो ठीक करे।” 
 16 “पर धन्य न तुहाड़ियां हखी, क्योंकि सै दिखदियां न; कने तुहाड़े कन्न, कि सै सुणदे न।  17 क्योंकि मैं तुसां ने सच्च बोलदा है, कि मते परमेश्वरे दा संदेश देणेबाले कने धर्मी चांदे थे कि जड़ियां गल्लां तुसां दिखदे न, दिखन, पर दिखियां नी; कने जड़ियां गल्लां तुसां सुणदे न, सुणन, पर सुणियां नी।” 
बी रांणेबाले दी कहाणिया दी व्याख्या 
(मरकु 4:13-20; लूका 8:11-15) 
 18 हुण तुसां बी राणे बाले दी कहाणिया दा मतलब सुंणा:  19 “जड़ा कोई राज्य दा बचन सुणीकरी नी समझदा, उदे मने च जड़ा कुछ राया था, उसयो शैतान झट पट जादां कने उना दे मने ला बचन कडी दिन्दा है जड़ा उना सुणया था; ऐ सै ही बी है, जड़ा रस्ते दे बखे राया था।  20 कने जड़ा पथरिलिया जमिना च राया था, ऐ सै माणु न, जड़े बचना जो सुणीकरी उना जो झट खुशिया ने ग्रहण करी लेंदे न।  21 पर परमेश्वर दे बचना जो मने दिया गहराईया च बदणा नी दिन्दे, उदे बाद जालू बचने दिया बजा ने उना पर कला क्लेश या परेशानी होंदी है, तां सै बचना ला पिच्छे हट्टी जांदे न।  22 जड़े बी झिल्लां च पियो न, ऐ सै माणु न जिना बचन सुणया, पर सै संसारे दियां चिंता जो लेईकरी दुखी, कने संसारिक चिंजा दा लालच उना दे मने च रेंदा है, ऐ सब परमेश्वर दे बचन च रुकावट पांदा है। कने सै बचन उना तांई फायदेमंद नी होंदा।  23 कने जड़े बी खरिया जमिना पर रायो थे, ऐ सै माणु न, जड़े बचन सुणीकरी ग्रहण करदे न, कने फल दिन्दे न, कोई सौ गुणा, कोई सठ गुणा, कने कोई ती गुणा।” 
जंगली बीऐ दी कहाणी 
 24 यीशुऐ उना जो इक होर कहाणी सुणाई, “स्वर्गे दा राज्य उस माणुऐ सांई है जिनी अपणे खेतरे च खरा भी राया।  25 पर जालू लोक सोआ दे थे तां उना दे दुशमण आई करी कणका बिच जंगली भी राई करी चली गे।  26 जालू लूंगा निकलियाँ कने बेलां लगियां, तां जंगली दांणयां दियां लूंगा भी मिलणा लगियां।”  27 इस गल्ला पर घरे दे नौकरां आई करी उसला बोलया, हे मालिक, तू क्या अपणे खेतरां च खरा भी नी लाया था? फिरी खेतरे च जंगली दांणे दे बूटे कुथु ला आऐ?  28 उनी उना जो बोलया, ऐ कुसी दुशमणे दा कम्म है। नोकरां उसला बोलया, तेरी क्या मर्जी है, कि असां जाई करी जंगली बूटयां जो जड़ा ला पुटी देन?  29 उनी बोलया, नी, ऐसा मत करा इयां ना होऐ कि जंगली दांणे दे बूटयां जो जड़ा ला पुटदे बेले उना सोगी कणका दे बूटे भी पुटुई जान।  30 बडणे दीकर दोनो जो बडूणा दिया, कने बडणे दे बेले मैं बडणे बालयां ने बोलणा है, कि पेहले जंगली दांणे दे बूटयां जो बटोली करी फूंकणे तांई गढियां बन्नी लियां, कने कणका जो मेरे खेतरे च गठेरा। 
राईये दे बीऐ दी कहाणी 
(मरकु 4:30-34; लूका 13:18-21) 
 31 उनी उना जो इक होर कहाणी सुणाई, “स्वर्गे दा राज्य इक राई दे दांणे सांई है, जिसयो कुनी माणुऐ लेईकरी अपणे खेतरां च राई दिता।  32 सै सारे बियां ला छोटा होंदा है, पर जालू सै बडा होई जांदा है तालू सै सारे साग पतयां ला भी बडा होंदा है; कने ऐसा रुख बणी जांदा है, कि अम्बरे दे पंछी आई करी उदिया डालियाँ पर घोंसले बणादे न।” 
खमिरे (तराक) दी कहाणी 
(लूका 13:20-21) 
 33 उनी इक होर कहाणी उना जो सुणाई, “स्वर्गे दा राज्य खमिरे (तराक) सांई है, जिसयो कुनी जनानिया लेईकरी तीन पसेरी आटे च मलाई दिता कने होंदे-होंदे सै सारा खमीर बणी गिया।” 
कहाणी दा प्रयोग 
 34 ऐ सारियां गल्लां यीशुऐ कहाणिया दे जरिये लोकां ने बोलियां, कने जड़ा कुछ सै सिखांदा, सै कहाणिया ने ही सिखांदा था।  35 कि जड़ा बचन परमेश्वरे दा संदेश देणेबाले बोलया था, सै पूरा होऐ: “मैं कहाणी बोलणे तांई अपणा मु खोलणा है: मैं उना गल्लां जो जड़ियां संसारे दे शुरू होणें ला गुप्त न उना जो सामणे लोंगा।” 
जंगली बिऐ दिया कहाणिया दी ब्याख्या 
 36 तालू यीशु भिड़ा जो छडी करी घरे च आया, कने उदे चेलयां उदे बाल आई करी बोलया, “खतरे दे जंगली दांणे दी कहाणी समझाई दे।”  37 उनी उना जो जबाब दिता, “खरे भी रांणे बाला मैं माणुऐ दा पुत्र है।”  38 खेतर संसारे दे लोक न, खरा बी राज्य दे लोक न, कने जंगली भी शैताने दे लोक न।  39 जिनी दुशमणे उना जो राया सै शैतान है; बडणा संसारे दा खात्मा हे: कने बडणे बाला स्वर्गदूत है।  40 जियां जंगली दांणे दे बीऐ दे बूटे फुकणे तांई गठेरदे न, तियां ही संसारे दे खात्मे च होणा है।  41 मैं माणुऐ दे पुत्रे अपणे स्वर्गदूते जो भेजणा, कने उना उदे राज्य च सारियां पाप दियां बजां जो, कने बुरे कम्म करणे बालयां जो उखाड़ी देणा है।  42 कने स्वर्गदूतां उना जो अग्गी दे कुण्डे च पांणा, कने उना ओथु रोंणा कने दंद पीणे न।  43 उस बेले धर्मियां अपणे पिता दे राज्य च सूरजे सांई चमकणा है। जिस बाल सुणने तांई कन्न न सै ध्यान लाईकरी गल्ला जो सुणे, कने इसा गल्ला जो समझी ले। 
लुकयो होए खजाने दी कहाणी 
 44 “स्वर्गे दा राज्य खतरे च लुकयो खजाने सांई है, जड़ा कुसी माणुऐ जो मिलया है, कने उनी लुकाई रखया, खुशिया दे मारयो जाई करी उनी अपणा सारा कुछ बेची करी, कने उस खेतरे जो खरदी लिया।” 
अनमोल मोती दी कहाणी 
 45 “फिरी स्वर्गे दा राज्य इक व्यपारिये सांई है, जड़ा खरे मोतियाँ दिया तोपा च था।  46 जालू उसयो इक बड़ा भरी मेहंगा मोती मिला, तां उनी अपणा सारा कुछ बेची दिता, कने सै मोती खरीदी लिया।” 
जाल्ले दी कहाणी 
 47 “फिरी स्वर्गे दा राज्य उस मच्छियां पकड़ने बाले बड्डे जाल्ले सांई है, जिसयो समुद्रे च पाया, कने सै हर तरा दियां मच्छियां जो बटोली लेई आया।  48 कने जालू जाल्ल भरुई गिया, तां मछवारे जाल्ले जो खिंज्जी करी किनारे जो लेई आये, कने बेईकरी खरियाँ-खरियाँ मच्छियां जो भांडयां च पाया कने बेकार-बेकार सुटी दितियां।  49 संसारे दे अंत च इयां ही होणा है; स्वर्गदूते आई करी बुरे लोकां कने धर्मियां जो लग करणा,  50 कने बुरे लोकां जो अग्गी दे कुण्डे च पांणा। ओथु उना रोंणा कने दंद पींणे न।” 
पुराणिया कने नोईया शिक्षा दा महत्व 
 51 “तुसां क्या ऐ सारियां गल्लां समझी गे?” उना उसला बोलया, “हाँ।”  52 उनी उना ने बोलया, “तांई तां हर इक व्यवस्था जो सिखाणे बाला जड़ा स्वर्गे दे राज्य दा चेला बंणया है, उस ग्रहस्थ दे सांई है जड़ा अपणी पराणियां कने नोइयां चिजां जो अपणे भंडारे ला कडदा है जिथू सै दुजयां दिया मदद करणे तांई उना जो गठेरदा।” 
नासरत च यीशुऐ दी बेस्ती 
(मरकु 6:1-6; लूका 4:16-30) 
 53 जालू यीशु सारी कहाणी बोली बैठा, तां ओथु ला चली गिया।  54 कने अपणे देशे च आई करी उना दे यहूदी जंज घर च उना जो ऐसा उपदेश देणा लगा; कने सै हेरान होईकरी बोलणा लग्गे, “कि इसयो ऐ अकल कने चमत्कारी कम्म करणे दी शक्ति कुथु ला मिली?  55 क्या ऐ तरखाणे दा जागत नी है? कने क्या इदिया माता दा ना मरियम कने इदे भाईयां दे ना याकूब कने यूसुफ कने शमौन कने यहूदा नी न?  56 कने क्या इदियां सारियां बेहणा साड़े बिच नी रेंदिया न? फिरी इनी ऐ सारा कुछ कुथु ला सिखया?” 
 57 इयां उना उदिया बजा ला ठोकर खादी, पर यीशुऐ उना जो बोलया, “परमेश्वरे दा संदेश देणेबालयां दा अपणे ग्रां कने घरे छडी करी, उसयो हर कुथी इज्जत मिलदी है।”  58 कने उनी ओथु उना दे भरोसा नी करणे दिया बजा ला जादा अनोखे कम्म नी किते।